راه اندازی آکواریوم آب شور (1)

راه اندازی آکواریوم آب شور (1)

هنگامی که تصمیم می گیرید آکواریومی برای خود راه اندازی کنید، هیچ چیز زیباتر از یک آکواریوم آب شور به نظر نمی رسد. یکی از بزرگترین دلایلی که افراد تصمیم می گیرند آکواریوم آب شور را در خانه خود داشته باشند، زیبایی گونه هایی است که در یک محیط آب شور زندگی می کنند. رنگ های درخشان و متنوع باعث می شود که ظاهری خیره کننده به محیط خانه یا محیط کسب و کار خود اضافه کنید. با این حال تعداد کمی از مردم می دانند که باید در هنگام راه اندازی و نگهداری آکواریوم آب شور چه کارهایی انجام دهند.

در این مقاله سعی می کنم تمامی اصول راه اندازه یک آکواریوم آب شور، از انتخاب و تهیه یک آکواریوم گرفته تا انتخاب و تهیه گونه هایی که احتمالا می خواهید نگهداری کنید را برای شما پوشش می دهم.

گام اول در راه اندازی یک آکواریوم این است که قبل از هر چیز بدانید که دقیقا چه نوع آکواریومی را می خواهید داشته باشید.

یک لحظه چشمان خود را ببندید و آکواریوم آب شور خود را در منزل یا دفتر کار خود تصور کنید. چه شکلی است ؟ آیا یک آکواریوم بزرگ است یا یک آکواریوم کوچک ؟ چه چیزی در درونش است ؟ آیا شما علاقه مند به نگهداری از یک آکواریوم مرجانی هستید ؟ یا یک آکواریوم منحصر به تعدادی ماهی ؟ ساختار آکواریوم شما به چه شکل خواهد بود ؟ آیا قصد دارید از گونه های خاص نگهداری کنید ؟

اگر هنوز جواب این سوالات را نمی دانید زیاد نگران نباشید، این دقیقا همان چیزی است که اکثر مردم در ابتدای کار پاسخی برای آن ندارند. اما پاسخ به این سوالات می تواند تاثیر زیادی در راه اندازی یک آکواریوم ایده آل داشته باشد.

اگر برای اولین بار است که می خواهید یک آکواریوم آب شور راه اندازی کنید بهتر است که ابتدا از یک آکواریوم منحصر به تعدادی ماهی شروع کنید. زیرا نگهداری از یک آکواریوم مخصوص ماهی به مراتب آسان تر بوده و نیاز به تخصص ویژه ای ندارد، همچنین کم هزینه تر از آکواریوم مرجانی می باشد .

 

نکته ی دیگری که می تواند موفقیت شما را در دراز مدت برای داشتن یک آکواریوم ایده آل تضمین نماید این است که ، چنانچه شما قصد داشته باشید که در آینده و به مرور زمان آکواریوم خود را تغییر کاربری داده و به سراغ آکواریوم مرجانی بروید این فرصت را خواهید داشت که در طول مدتی که از آکواریوم فقط ماهی نگهداری می کنید با گونه های مختلف ماهی ها بیشتر آشنا شده و همچنین توانایی خود را در حفظ و کنترل کیفیت آب در سطوح مناسب ، مورد سنجش قرار دهید. زمانی که مطمئن شدید که به خوبی با تکنیک های کنترل کیفی آب آشنایی پیدا کرده اید آن زمان می توانید با اطمینان خاطر بیشتری خود را برای اجرای مراحل حرفه ای تر ( نگهداری از آکواریوم مرجانی ) آماده کنید.

در گام بعدی شما باید یک مکان مناسب را برای استقرار آکواریوم خود جستجو کنید. زمانی که می خواهید مکانی را برای استقرار آکواریوم خود در نظر بگیرید می بایست سوالاتی را از خودتان بپرسید تا بتوانید بهترین نقطه را برای قرار گرفتن آکواریومتان پیدا کنید.

آیا این مکان به اندازه کافی ساختار محکم و قوی ای دارد ؟ مکانی که می خواهید آکواریومتان را در آنجا مستقر کنید باید بخوبی محکم و قوی باشد زیرا آکواریوم شما بعد از آبگیری شدن و قرار گرفتن شن و صخره در آن ، دارای وزن زیادی خواهد شد و آن مکان باید بتواند این میزان وزن را تحمل کند.

آیا نور خورشید به طور مستقیم به آن محل می تابد ؟ نور مستقیم خورشید می تواند موجب تشکیل جلبک های ناخواسته در درون آکواریوم شما شود و نمای آکواریوم شما را زشت و کدر کند. همچنین می تواند باعث ایجاد نوسانات زیاد دما شود.

آیا در آن نزدیکی پریز برق وجود دارد ؟ یک آکواریوم آب شور دارای تجهیزات الکتریکی مانند چراغ ها و پمپ ها و بخاری است که نیاز به پریز برق مجزا دارند.

آیا این مکان دارای نوسانات دما می باشد ؟ مکان های کنار بخاری و همچنین مکان هایی که در مسیر باد مستقیم کولر و خنک کننده ها قرار دارند نمی توانند محیط ایده آلی برای استقرار آکواریوم باشند، زیرا آکواریوم های دریایی نیاز به حفظ دمای ثابت دارند.

آیا این محل به آب دسترسی دارد ؟ مکانی که دسترسی راحت به آب نداشته باشد احتمالا می تواند دردسر بزرگی برای شما ایجاد کند. من مطمئن هستم که شما اصلا دوست ندارید که برای آبگیری آکواریومتان چندین بار با ظرفی پر از آب یک مسافت طولانی را طی کنید تا زمانی که آکواریوم شما به طور کامل آبگیری شود. دسترسی به آب باید به گونه ای باشد که شما بتوانید در زمان راه اندازی آکواریوم به صورت آسان و راحت آکواریوم خود را آبگیری کنید. همچنین لازم است که در طول نگهداری از آکواریوم آب شور همواره برای حفظ کیفیت مطلوب آب مقداری از آب آکواریوم را به صورت دوره ای تعویض نمایید بنابراین لازم است که شما به راحتی به آب دسترسی داشته باشید.

بعد از اینکه مکان مناسب برای استقرار آکواریوم خود را پیدا کردید زمان آن رسیده است که آکواریوم خود را تهیه کنید. بهتر است که بزرگترین آکواریومی را که فضا و بودجه ی شما به شما اجازه می دهد را تهیه کنید. من به شما پیشنهاد می کنم که آکواریومی را تهیه کنید که ارتفاع زیادی نداشته باشد تا شما بتوانید به راحتی به قسمت های پایینی آن دسترسی داشته باشید . بجای آن سعی کنید که آکواریومتان دارای عرض بیشتری باشد زیرا آکواریومی که عرض بیشتری داشته باشد دید بهتری را برای بیننده فراهم می کند.

تهیه یک آکواریوم کوچک به عنوان سامپ نیز بسیار با اهمیت است. سامپ معمولا در زیر آکواریوم قرار می گیرد و علاوه بر اینکه می تواند محیط مناسبی برای قرار دادن وسایل الکتریکی آکواریوم مانند پمپ ها، اسکیمر و راکتورهای احتمالی باشد می تواند محیط مناسبی برای ایجاد یک رفیوجیوم هم باشد. همچنین شما می توانید سیستم فیلتراسیون  خود را نیز در آن تعبیه نمایید.

 

پس از تهیه سامپ شما به یک یک واتر پمپ مناسب و قوی برای به گردش در آوردن آب بین آکواریوم و سامپ خود نیاز دارید . بعضی از واتر پمپ ها قدرت اولیه خود را بعد از گذشت مدت زمانی بر اثر فشار آب از دست می دهند. بنابراین من به شما توصیه می کنم که از یک واتر پمپ با کیفیت بالا که تا حدودی در تناسب با حجم آب آکواریوم شما قویتر است را تهیه کنید. معمولا قدرت واتر پمپ را 10 تا 50 برابر حجم آکواریوم در نظر می گیرند.

حالا نوبت به خرید یک اسکیمر رسیده است. اسکیمر قلب تپنده ی یک آکواریوم آب شور محسوب می شود. بنابراین بهتر است که در خرید آن وسواس به خرج داده و با کیفیت ترین و مناسب ترین اسکیمری را تهیه کنید که متناسب با حجم آکواریومتان باشد.

 

در مرحله بعدی شما باید یک سیستم روشنایی را برای آکواریوم خود انتخاب کنید. امروزه برندهای معتبر و با کیفیتی در بازار موجود هست که شما می توانید به خوبی استفاده لازم را از آنها ببرید. سیستم روشنایی برای تانک هایی که در آن منحصرا ماهی وجود دارد چندان از اهمیت بالایی برخوردار نیست و می توان از برند های ارزان قیمت استفاده کرد اما از آن جایی که اکثر مرجانها به نور نیاز دارند، انتخاب یک نور با کیفیت در رشد و سلامت مرجانها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. امروزه انواع نورهای مخصوص آکواریوم از نوع متال هالید،  مهتابی T5 و LED در بازار یافت می شود که می توان از آنها برای داشتن یک سیستم ایده آل بهره برد.

تهیه یک بخاری یا چیلر برای کنترل دما و جلوگیری از کاهش یا افزایش بیش از حد دمای آب بسیار با اهمیت خواهد بود. دمای مناسب برای تانک های مرجانی بین 25 تا 27 درجه سانتی گراد و در تانک های ماهی خالی 25 تا 29 درجه سانتی گراد می باشد.

 

جنبش و تلاطم آب برای اکثر ماهیان و جانوران ساکن در آبهای شور یک امر بسیار مهم و ضروری است . برخی از ماهیها مانند جراح ماهیان از شنا کردن در آبهای متلاطم لذت می برند و این برای شادابی آنها می تواند ضرورت باشد . بعضی از موجودات فیلتر کننده نظیر اسفنج ها نیز غذای خود را از طریق ذراتی که جریان آب با خود به سمت آنها می آورد ، به دست می آورند.  همچنین جریان آب باعث می شود که ذرات معلق درون آب ته نشین نشوند و به سمت سیستم فیلتراسیون هدایت شوند. ایجاد چنین محیطی که دارای جریان آب منظمی باشد توسط دستگاهی به نام موجساز انجام می گیرد . امروزه موجسازهای با کیفیت و دارای امکانات ویژه ای در بازار وجود دارد که شما می توانید با تحقیق و پرس و جو یک یا چند عدد از آنها را که متناسب با سیستم آکواریوم شماست تهیه کنید.

 

حالا نوبت به تهیه شن بستر و صخره می رسد. شن بستر باید به حدی باشد که کف آکواریوم را تا ارتفاع حداقل 5 سانتیمتر بطور کامل پوشش دهد. عمق شن برای برخی از گونه های دریایی مانند خانواده راس ماهیان، برخی از گونه های ستاره دریایی و گابی ها اهمیت ویژه ای دارد .  بعضی از راس ها در هنگام استراحت بدن خود را به زیر شن فرو می برند و بعضی از گابی ها و تعدادی از ستاره های دریایی نیز معمولا غذای خود را از طریق الک کردن شن های بستر بدست می آورند. استفاده از صخره نیز اهمیت خاص خود را دارد، زیرا علاوه بر اینکه محیط طبیعی را شبیه سازی می کند، می تواند محیطی مناسب برای مخفی شدن و استراحت ماهی ها نیز فراهم آورد .

نوبت خرید نمک رسیده است ؛ تهیه نمک مرغوب و با کیفیت مهم است ، بنابراین سعی کنید که از برندهای معتبر و شناخته شده خریداری کنید. امروزه نمک ها بر اساس نیاز های آکواریومیست ها به نمک های عمومی ، نمک های مخصوص تانک های فقط ماهی ، نمک مخصوص تانک های مرجانی LPS و نمک های مخصوص تانک های SPS در بازار موجود می باشند.

 

برای اینکه بدانید چه میزان نمک را باید با آب مخلوط کنید شما نیاز به یک شوری سنج دارید. شوری سنجی دقیق که شما با آن بتوانید میزان دقیقی از شوری آب را که لازم است ، بدست آورید. شوری سنج ها انواع مختلفی دارند و به شوری سنج های عقربه ای ، شوری سنج های شناوری، شوری سنج های چشمی و شوری سنج های دیجیتال تقسیم بندی می شوند.

 

شما یک دماسنج هم لازم دارید . استفاده از یک دماسنج دقیق به شما کمک می کند تا دمای آب آکواریوم خود را به خوبی مدیریت کنید. انواع مختلفی از دماسنج ها مانند دماسنج های دیجیتالی، دماسنج های کاغذی و دماسنج های جیوه ای در بازار یافت می شود که شما می توانید آنها را تهیه کنید.

 

حالا تقریبا همه چیز آماده است و شما می توانید آکواریوم خودتان را راه اندازی کنید.

شما باید 24 ساعت قبل از راه اندازی آکواریوم اقدام به درست کردن مخلوط آب و نمک کنید. شوری آب را می بایست روی 1.021 – 1.023 تنظیم نمایید و بعد در طول این 24 ساعت مخلوط آب و نمک را به خوبی هوادهی کنید. البته مقدار شوری برای آکواریوم های مرجانی 1.025-1.023 می باشد.

آکواریوم را در مکانی که از قبل برای آن پیش بینی کرده اید قرار دهید. شن را که قبلا شستشو کرده اید به آکواریوم اضافه کنید. صخره ها را در آکواریوم بچینید. سعی کنید صخره ها کمترین سطح تماس را با دیواره های آکواریوم داشته باشند تا هم مسیر شنای ماهیان را مسدود نکند و هم باعث جلوگیری از گردش مناسب آب نشوند.

• اسکیمر، بخاری و واتر پمپ را درون سامپ قرار دهید و اتصالات واتر پمپ را نیز به آن وصل کنید.
• موجساز را درون آکواریوم اصلی طوری نصب کنید که تا حد امکان جریان آب تمام سطح آکواریوم را پوشش دهد.
• مخلوط آب و نمک را به سامپ و آکواریوم اضافه کنید. می توانید یک پاورهد یا واتر پمپ را درون ظرف آب و نمک قرار دهید تا کار انتقال آب از ظرف به آکواریوم آسانتر شود.
• زمانی که آکواریوم را آبگیری کردید، سیستم نورپردازی را نصب کنید. ( آکواریوم های پیش ساخته سیستم نورپردازی بر روی خود دارند). حال تجهیزات الکتریکی ( اسکیمر و سیستم های گردش آب ) را روشن کنید و اجازه دهید تا سیستم کار خود را انجام دهد.

 در این مرحله بهتر است که شما صبر و حوصله به خرج داده و اجازه دهید که سیستم چرخه خود (عملیات حذف آلایندگی ها و رشد باکتری های مفید) را طی کند، این چرخه ممکن است حدود 14 روز تا یک ماه زمان ببرد. شما می توانید با کمک باکتری های زنده که در فروشگاههای آکواریومی موجود هستند، سرعت چرخه را تسریع ببخشید. بعد از گذشت حداقل 14 روز باید با کمک کیت های تست، وضعیت پارامترهای شیمیایی آب نظیر نیترات، نیتریت، آمونیاک و پ . هاش را چک کنید. اگر شما هنوز اقدام به خرید تستر نکرده اید می توانید مقداری جزئی از آب آکواریوم خود را به یک فروشگاه معتبر برده تا مسئول فروشگاه عملیات تست آب را برای شما انجام دهد. برای اینکه آکواریوم شما آماده پذیرش ماهی شود می بایست نیترات کمتر از 20ppm ، نیتریت در حدود صفر و آمونیاک باید صفر باشد. میزان پ . هاش نیز می بایست بین 8.0 تا 8.5 باشد.

بعد از اینکه از طی شدن سیکل آکواریوم اطمینان پیدا کردید می توانید اقدام به خرید ماهی کنید. من توصیه می کنم که برای شروع ماهی بازی ابتدا از ماهی های پرورشی شروع کنید . امروزه دلقک ماهیان پرورشی به وفور در بازار یافت می شوند که شما می توانید به راحتی آنها را تهیه کنید . دلقک ماهیان پرورشی علاوه بر قیمت مناسب، بسیار مقاوم هستند و به خوبی با محیط آکواریوم سازگار می شوند. از دیگر ماهیانی که برای شروع کار توصیه می شوند می توان به خانواده دامسل ها اشاره کرد. دامسل آزور علاوه بر رنگبندی درخشان و بسیار زیبایی که دارد، گونه ای مقاوم بوده و نسبت به سایر دامسل ها رفتار قلمروطلبانه کمتری دارد که این خصوصیت آن باعث می شود که برای ماهی هایی که بعدها شما می خواهید به آکواریومتان اضافه کنید دردسرساز نشود.

 

نویسنده : محسن علیخانی

---

محسن علیخانی متولد 1363 فعالیت خود را در زمینه آکواریوم های آب شور از سال 84 شروع کرده و تجارب زیادی در زمینه تانک های فیش اونلی و نگهداری از انواع پروانه ماهیان و فرشته ماهیان دارد. وی با اتکا به مطالعات و تجارب خود موفق به نگهداری از بسیاری از ماهیان بد غذا و ماهیانی که نگهداری دشواری دارند شده است.